مرز کفر و ایمان بر اساس سوره فصلت

به گزارش ایکنا از همدان، حجت الاسلام والمسلمین حسین ثروتی، مدرس تفسیر قرآن کریم در تفسیر آیات 47 الی 52 سوره فصلت که در صفحه مجازی وی در پیام رسان ایتا منتشر شده است، اظهار کرد: در آیه 47 این سوره می خوانیم «إِلَیْهِ یُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ ۚ وَمَا تَخْرُجُ مِنْ ثَمَرَاتٍ مِنْ أَکْمَامِهَا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنْثَیٰ وَلَا تَضَعُ إِلَّا بعِلْمِهِ ۚ وَیَوْمَ یُنَادیهِمْ أَیْنَ شُرَکَائِی قَالُوا آذَنَّاکَ مَا مِنَّا مِنْ شَهِیدٍ».

علم به قیامت و اینکه این واقعه چه زمانی است به خداوند مربوط می شود، و آنچه از گیاهان به عنوان میوه خارج می شود و آنچه که هر مونثی آن را حمل و وضع حمل می کند همه به علم خداوند است، (یعنی خداوند جزئیات همه وقایع را می داند)، و روزی که آنها(مشرکان) را صدا می زند، می فرماید شرکای من کجا هستند، یعنی اگر ادعایی کردیم که در این علم کسی را شریک خداوند قرار دادیم پس برای او شریک قائل شدیم. در ادامه آیه می فرماید خدایا ما اعلام کردیم که هیچ کدام از ما شهادت نمی دهیم که تو شریکی داری بلکه این اشتباه ما در دنیا بوده است. «اکمام» جمع «کم» به معنای پوسته ای که روی میوه را می پوشاند، است، «آذَنَّاکَ» نیز از مصدر ایذان است به معنای اعلام کردن.

در آیه 48 این سوره می فرماید «وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَدْعُونَ مِنْ قَبْلُ ۖ وَظَنُّوا مَا لَهُمْ مِنْ مَحِیصٍ» و آنچه که از قبل صدا می زدند از آن مشرکان ناپدید شد، و به این نتیجه می رسند که هیچ پناهگاهی برای آنها نیست. «کانوا یدعون» یعنی همواره صدا می زدند. «محیص» به معنای پناهگاه است.

بیشتر بخوانید:

قرآن کریم؛ درمان دردهای ایمان آورندگان توصیه قرآن در مقابل بدرفتاری دیگران زیباترین گفتار از منظر خداوند اهمیت پرهیز از ظن و گمان در قرآن ایمان و تقوا شرط نجات انسان است توصیه قرآن برای پذیرش کلام افراد

نکته ای که این آیه متذکر می شود این است که هر کدام از ما می توانیم مشرک شویم و در اصل این آیه هشداری است برای ما تا اموری که به خداوند مربوط می شود را به کسی دیگر نسبت ندهیم و برای او شریک قائل نشویم.

در این باره خداوند در آیه 30 سوره توبه می فرماید «وَ قَالَتِ الْیَهُودُ عُزَیْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَ قَالَتِ النَّصَارَی الْمَسِیحُ ابْنُ اللَّهِ ذٰلِکَ قَوْلُهُمْ بأَفْوَاهِهِمْ یُضَاهِئُونَ قَوْلَ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ قَبْلُ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّی یُؤْفَکُونَ » ویهودیان گفتند عزیر پسر خداست و مسیحیان گفتند عیسی پسر خداست، این حرف های دهان آنهاست یعنی هر حرفی به دهانشان می آید می گویند. در ادامه آیه می فرماید خدا مرگشان دهد. این آیات برای این است که وقتی آنها را می خوانیم در وجود ما نهادینه شود نه اینکه فقط آیه را بخوانیم و قرآن را ببندیم و کنار بگذاریم.

در آیه 49 سوره فصلت نیز می فرماید «لَا یَسْأَمُ الْإِنْسَانُ مِنْ دُعَاءِ الْخَیْرِ وَإِنْ مَسَّهُ الشَّرُّ فَیَئُوسٌ قَنُوطٌ» انسان از طلب کردن خوبی ها خسته نمی شود، دعا هم به معنای صدا زدن و هم به معنای طلب کردن است که در این آیه معنای دوم آن مدنظر است، یعنی انسان از خواستن خسته نمی شود. اگر به انسان گرفتاری برسد پس مأیوس و ناامید می شود. یأس و قنوط هر دو به معنای نا امیدی است.

در آیه 50 سوره می فرماید «وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ رَحْمَةً مِنَّا مِنْ بَعْد ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَیَقُولَنَّ هَٰذَا لِی وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِنْ رُجِعْتُ إِلَیٰ رَبّی إِنَّ لِی عِنْدَهُ لَلْحُسْنَیٰ ۚ فَلَنُنَبّئَنَّ الَّذینَ کَفَرُوا بمَا عَمِلُوا وَلَنُذیقَنَّهُمْ مِنْ عَذَابٍ غَلِیظٍ» و اگر به او لطفی از جانب خودمان بچشانیم بعد از گرفتاری که به او رسیده، قطعا می گوید این حق من است(لیاقت من است)، و من گمان نمی کنم لحظه قیامت اصلا برپا شود، و اگر هم مرا برگردانند(بازگشت داده شوم یا قیامتی باشد) به درستی که بهتر از اینها (نعمت های دنیا) خواهد بود.

یعنی نعمت هایی که خداوند در این دنیا به او داده را حق خودش می داند، در ادامه آیه می فرماید قطعا به این کسانی که کافر شدند خبر می دهیم که عذابی شدید به آنها می چشانیم. این آیه نشان می دهد اگر انسان این ویژگی را داشته باشد بدون ایمان و بی ‎ظرفیت است. اگر انسان به معنای حقیقی نه فقط لفظی ایمان آورد تبدیل به انسانی با ظرفیت می شود که حتی اگر همه درها به روی او بسته باشد توکلش به خداوند است.

پیامبر گرامی اسلام(ص) هرگاه نعمتی به ایشان می رسید می فرمودند «الحمدلله علی هذه النعمه» و در مواقع گرفتاری نیز می فرمودند «الحمدلله علی کل حال» آنچه از زبان ایشان نمی افتاد ذکر شریف الحمدلله بود. ارزش حقیقی ایمان این است. این آیه نشان می دهد که کفر با اینکه یک اعتقاد است اما در عمل خودش را نشان می دهد. و در ادامه آیه می فرماید و قطعا به این کفار عذاب سختی را می چشانیم.

برنامه خداوند در این دنیا این است که به برخی نعمت هایی را می دهد و به برخی آنها را نمی دهد و همه آزمایش است. نه نعمت های خدا به این معناست که ما را دوست دارد و نه ندادن نعمتی به ما به این معناست که خدا ما را دوست ندارد. انسان ها اینگونه هستند که وقتی خدا آنها را امتحان می کند.

در آیه 51 سوره خداوند می فرماید «وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَی الْإِنْسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَیٰ بجَانِبهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاءٍ عَرِیضٍ» هنگامی که به انسان نعمت دهیم به جای اینکه شکرگزار نعمت باشد رویش را برمی گرداند و وقتی که بدی به او می رسد، پس صاحب دعا و خواسته زیادی است. «نَأَیٰ» از «نأی» می آید یعنی دور شدن و بعد از آن چون بجانبه آمده یعنی با تکبر و بی محلی رد می شود در فارسی می گوییم خدا را بنده نیست. «اعراض» به معنای کناره گیری کردن، «عریض» نیز به معنای زیاد است.

«قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ کَانَ مِنْ عِنْد اللَّهِ ثُمَّ کَفَرْتُمْ بهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِی شِقَاقٍ بَعِیدٍ » (فصلت / آیه 52) به من خبر بدهید که اگر این (قرآن) از جانب خدا باشد بعد (به اینکه از جانب خدا بوده است) کفر بورزید چه کسی گمراه تر است از کسی که در دشمنی و مخالفت دور و درازی است. یعنی اگر قرآن از سوی خدا باشد و کسی آن را انکار کند این فرد مخالف ترین و دشمن ترین فرد با خداوند است. «شقاق» یعنی مخالفت و دشمنی.

انسان با طرز فکرهایی در زندگی مواجه است که نسبت به آن تعصباتی دارد و به آنها عادت کرده است، وقتی چنین آدمی با قرآن روبرو و مواجه می شود و به این نتیجه برسد که آیه درست است اما نظر خود را ترجیح دهد در دشمنی با خداوند قرار گرفته است.

امام علی(ع) در خطبه 176 نهج البلاغه می فرماید اگر نظری داشتید که مخالف با قرآن کریم است به نظر خود تهمت بزنید چراکه آنچه درست است کلام خداوند است. در نظر داشته باشیم حتی اگر انسان در مقابل آیه جبهه زیادی نگیرد و میزان مخالفتش هم کم باشد و فقط زیر بار آن نرود باز هم در اصل آیه را انکار کرده است.

انتهای پیام